ลืมกินยาคุมกำเนิดต้องทำอย่างไร (ฉบับเภสัชกร)

ลืมกินยาคุมกำเนิด ต้องทำอย่างไร? (ฉบับเภสัชกร)

จากที่เห็น มีหลายๆเว็บไซต์เขียนคำแนะนำสำหรับวิธีการแก้ปัญหากรณีลืมทานยาคุมกำเนิด ซึ่งเอาจริงๆก็ยังเป็นรายละเอียดแบบคร่าวๆ หากต้องพิจารณากันจริงๆ มันมีรายละเอียดปลึกย่อยลงไปอีก โดยเฉพาะพวกยาคุมกำเนิดที่ฮอร์โมนต่ำ หากเผลอไปอิงตามอาจมีความเสี่ยงที่ทำให้ระดับฮอร์โมนไม่ถึงแล้วเกิดการตั้งครรภ์ได้ ดังนั้นสิ่งที่ผมเขียนในบทความต่อไปนี้ เป็นคำแนะนำสำหรับวิธีการแก้ไขกรณีลืมรับประทานยาคุมกำเนิดฉบับเดียวกับที่แพทย์และเภสัชกรใช้อ้างอิงเลย

คำแนะนำสำหรับวิธีการแก้ไขเมื่อลืมกินยาคุมกำเนิดที่ใช้อ้างอิงหลักๆจะมีอยู่ 2 แหล่ง คือ National library of medicine USA และ องค์การอนามัยโลก (WHO) ซึ่งผมจะเขียนไว้ทั้ง 2 แบบ อิงตามแบบไหนก็ได้ ไม่ผิด ให้เลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งทั้ง 2 แบบ ต่างก็มีข้อดีและข้อเสียต่างกันไปโดย National library of medicine USA จะดีตรงไม่ต้องจำว่ายาคุมที่กินมีปริมาณฮอร์โมนเท่าไร แต่ต้องรู้ว่าเม็ดที่ลืมกิน ลืมกินในสัปดาห์ที่เท่าไร ในขณะที่ของ องค์การอนามัยโลก (WHO) ต้องรู้ว่ายาคุมที่เรากินมีปริมาณฮอร์โมนเท่าไร

คำแนะนำตาม National library of medicine USA

กรณีลืมรับประทาน 1 เม็ด : ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม (ในวันนั้นจะได้ทานยาทั้งหมด 2 เม็ด)

กรณีลืมรับประทาน 2 เม็ด ในสัปดาห์ที่ 1-2 (14 เม็ดแรก) : รับประทานยา 2 เม็ดทันทีที่นึกได้ และรับประทานยาอีก 2 เม็ดในวันถัดไป จากนั้นรับประทานยาตามปกติ และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น

กรณีลืมรับประทาน 2 เม็ด ในสัปดาห์ที่ 3 (เม็ดที่ 15 – 21) : ให้ทิ้งยาแผงเดิม และเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ได้เลยในวันนั้น และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น

กรณีลืมรับประทานตั้งแต่ 3 เม็ดขึ้นไป : ให้ทิ้งยาแผงเดิม และเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ได้เลยในวันนั้น และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น และในเดือนที่ลืมรับประทานยานี้ อาจไม่มีประจำเดือนมา แต่หากไม่มีประจำเดือนมาติดต่อกัน 2 เดือน ควรปรึกษาแพทย์เนื่องจากอาจเกิดการตั้งครรภ์

คำแนะนำตามองค์การอนามัยโลก (WHO)

สำหรับคำแนะนำกรณีลืมกินยาคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก (WHO) นั้น จะพิจารณาโดยดูจากปริมาณฮอร์โมน Ethinyl estradiol ในยาคุมกำเนิดที่เรารับประทาน ซึ่งหากไม่ทราบปริมาณฮอร์โมน Ethinyl estradiol สามารถดูได้จากข้างกล่องยาคุมกำเนิดที่เรารับประทานอยู่ หรือดูจากตารางข้างท้ายที่ผมสรุปไว้ก็ได้ (ผมจะสรุปเอาไว้ให้เฉพาะตัวที่พบได้บ่อยๆตามท้องตลาดนะครับ)

กรณียาคุมกำเนิดที่มี Ethinyl estradiol 30-35 ไมโครกรัม

หากลืมรับประทาน 1-2 เม็ด : ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม (ในวันนั้นจะได้ทานยาทั้งหมด 2 เม็ด) โดยไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย

หากลืมประทานตั้งแต่ 3 เม็ดขึ้นไป : ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม แต่ต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย 7 วัน กรณีลืมรับประทานยาในสัปดาห์ที่ 3 ให้รับประทานยาเม็ดที่มีฮอร์โมนจนหมดแผง จากนั้นเริ่มแผงใหม่ได้เลยโดยไม่ต้องเว้นระยะหรือกินเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน แต่ถ้าหากลืมประทานในสัปดาห์แรกและไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย ควรต้องใช้ยาคุมฉุกเฉิน เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์

กรณียาคุมกำเนิดที่มี Ethinyl estradiol น้อยกว่าหรือเท่ากับ 20 ไมโครกรัม

หากลืมรับประทาน 1 เม็ด : ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม (ในวันนั้นจะได้ทานยาทั้งหมด 2 เม็ด) โดยไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย

หากลืมประทานตั้งแต่ 2 เม็ดขึ้นไป : ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม แต่ต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย 7 วัน กรณีลืมรับประทานยาในสัปดาห์ที่ 3 ให้รับประทานยาเม็ดที่มีฮอร์โมนจนหมดแผง จากนั้นเริ่มแผงใหม่ได้เลยโดยไม่ต้องเว้นระยะหรือกินเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน แต่ถ้าหากลืมประทานในสัปดาห์แรกและไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย ควรต้องใช้ยาคุมฉุกเฉิน เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์

ยาคุมกำเนิดในท้องตลาด

ก่อนจะอ่านวิธีการแก้ไขเมื่อลืมกินยาคุมกำเนิดตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) เราต้องรู้ก่อนว่ายาคุมกำเนิดที่เรากิน มีปริมาณฮอร์โมนเท่าไร ซึ่งให้สนใจที่ตัว Estrinyl estradiol อย่างเดียวพอ อีกตัวไม่ต้องไปสนใจครับ

ชื่อยาคุมกำเนิด	ฮอร์โมน
ไดแอน – 35	Ethinyl estradiol 35 ไมโครกรัม
	Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม
Yazmin	Ethinyl estradiol 30 ไมโครกรัม
	Drospirenone 3 มิลลิกรัม
Yaz	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Drospirenone 3 มิลลิกรัม
Meliane	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Gestodene 0.075 มิลลิกรัม
Meliane ED	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Gestodene 75 ไมโครกรัม
Belara	Ethinyl estradiol 30 ไมโครกรัม
	Chlormadinone acetate 2 มิลลิกรัม
Synfonia	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Drospirenone 3 มิลลิกรัม
Melodia	Ethinyl estradiol 30 ไมโครกรัม
	Drospirenone 3 มิลลิกรัม
Dafne 35	Ethinyl estradiol 35 ไมโครกรัม
	Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม
Minidoz	Ethinyl estradiol 15 ไมโครกรัม
	Gestodene 60 ไมโครกรัม
Lola	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Levonorgestrel 0.1 มิลลิกรัม
Anna	Ethinyl estradiol 30 ไมโครกรัม
	Levonorgestrel 0.15 มิลลิกรัม
Marvelon	Ethinyl estradiol 30 ไมโครกรัม
	Desogestrel 0.15 มิลลิกรัม
เมอซิลอน	Ethinyl estradiol 20 ไมโครกรัม
	Desogestrel 0.15 มิลลิกรัม
Sucee	Ethinyl estradiol 35 ไมโครกรัม
	Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม
Preme	Ethinyl estradiol 35 ไมโครกรัม
	Cyproterone acetate 2 มิลลิกรัม

หมายเหตุ ปริมาณฮอร์โมนของยาคุมกำเนิดที่เขียนไว้ข้างกล่อง มักเขียนในหน่วยมิลลิกรัม ซึ่งวิธีการเปลี่ยนหน่วยมิลลิกรัมให้เป็นไมโครกรัมคือ ให้เอาตัวเลขในหน่วยมิลลิกรัม x 1,000 แต่ถ้าหากอยากเปลี่ยนจากไมโครกรัมเป็นมิลลิกรัมให้ทำตรงข้ามคือ เอาตัวเลขในหน่วยไมโครกรัมหารด้วย 1,000 ครับ

Jaslyn